BADANIA NAUKOWE
Miedź
Miedź jest pierwiastkiem śladowym, istotnym do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Mimo, że w ciele ludzkim jest jej zaledwie około 100 mg, pełni ona kluczową rolę w procesach biochemicznych. Jest kofaktorem dla wielu białek enzymatycznych prowadzących reakcje redoks, w tym również ceruloplazminy. Enzym ten potrzebuje aż 6 atomów miedzi do pełnej aktywności, wykorzystując największe ilości mikroelementu w porównaniu do innych miedziobiałek1. Ceruloplazmina bierze udział w metabolizmie żelaza, chroni komórki przed stresem oksydacyjnym, a także wykazuje właściwości przeciwzapalne. Miedź jest zaangażowana również w syntezę neuropeptydów, funkcje immunologiczne, transport tlenu oraz sygnalizację komórkową2.
Stężenie miedzi w organizmie przez systemy homeostazy, które regulują jej absorpcję, wydalanie i biodostępność. Dostarczona do ustroju miedź jest absorbowana przez enterocyty, a następnie trafia do wątroby, która reguluje metabolizm tego pierwiastka. Nadmiar jest usuwany wraz z żółcią i moczem. Miedź w organizmie praktycznie nie występuje w stanie wolnym, a najbardziej biodostępna jest po związaniu z białkami1,2. Jako kofaktor miedzioprotein pełni rolę w usuwaniu wolnych rodników, syntezie tkanki łącznej, formowaniu pigmentu i produkcji czerwonych krwinek. W badaniach prowadzonych nad wpływam stężenia miedzi na poziom cholesterolu u osób zdrowych zauważono ujemny związek między stężeniem Cu w diecie i osoczu, a ilością frakcji LDL (zły cholesterol) oraz w kolejnych badaniach- pozytywną korelację miedzi ze stężeniem frakcji HDL (dobry cholesterol)1. Jedną z najistotniejszych funkcji miedzi w organizmie jest wspieranie aktywności układu odpornościowego. Sugeruje się, że ten pierwiastek wpływa na oba czynniki układu immunologicznego: komórkowe i humoralne. Miedź aktywuje oksydazę cytochromu C w mitochondriach, co prowadzi do zwiększonej podaży energii dla komórek w trakcie osłabienia organizmu. Ponadto, bierze udział w produkcji neutrofili i replikacji limfocytów. Stanowi również element budulcowy immunoglobulin3.
Pomimo niewielkiego zapotrzebowania na miedź, wynoszącego około 1 mg na dobę, utrzymanie odpowiedniego stężenia pierwiastka jest bardzo istotne. Niedobory prowadzą do nieprawidłowości w funkcjonowaniu układu nerwowego i krwionośnego oraz znacznego osłabienia odporności. Co więcej, nie tylko stężenie samej miedzi jest ważne dla zdrowia, ale również korelacja stężeń Cu/Zn, która powinna wynosić 1:10. Zaburzenia homeostazy tych dwóch mikroelementów mogą przyczyniać się do rozwoju zmian miażdżycowych i nadciśnienia na skutek zaburzeń w gospodarce lipidów i węglowodanów4. Miedź i cynk odgrywają rolę w aktywności dysmutazy ponadtlenkowej, będącej kluczowym komponentem ochrony membran komórkowych przed stresem oksydacyjnym3.
Stężenie miedzi w organizmie przez systemy homeostazy, które regulują jej absorpcję, wydalanie i biodostępność. Dostarczona do ustroju miedź jest absorbowana przez enterocyty, a następnie trafia do wątroby, która reguluje metabolizm tego pierwiastka. Nadmiar jest usuwany wraz z żółcią i moczem. Miedź w organizmie praktycznie nie występuje w stanie wolnym, a najbardziej biodostępna jest po związaniu z białkami1,2. Jako kofaktor miedzioprotein pełni rolę w usuwaniu wolnych rodników, syntezie tkanki łącznej, formowaniu pigmentu i produkcji czerwonych krwinek. W badaniach prowadzonych nad wpływam stężenia miedzi na poziom cholesterolu u osób zdrowych zauważono ujemny związek między stężeniem Cu w diecie i osoczu, a ilością frakcji LDL (zły cholesterol) oraz w kolejnych badaniach- pozytywną korelację miedzi ze stężeniem frakcji HDL (dobry cholesterol)1. Jedną z najistotniejszych funkcji miedzi w organizmie jest wspieranie aktywności układu odpornościowego. Sugeruje się, że ten pierwiastek wpływa na oba czynniki układu immunologicznego: komórkowe i humoralne. Miedź aktywuje oksydazę cytochromu C w mitochondriach, co prowadzi do zwiększonej podaży energii dla komórek w trakcie osłabienia organizmu. Ponadto, bierze udział w produkcji neutrofili i replikacji limfocytów. Stanowi również element budulcowy immunoglobulin3.
Pomimo niewielkiego zapotrzebowania na miedź, wynoszącego około 1 mg na dobę, utrzymanie odpowiedniego stężenia pierwiastka jest bardzo istotne. Niedobory prowadzą do nieprawidłowości w funkcjonowaniu układu nerwowego i krwionośnego oraz znacznego osłabienia odporności. Co więcej, nie tylko stężenie samej miedzi jest ważne dla zdrowia, ale również korelacja stężeń Cu/Zn, która powinna wynosić 1:10. Zaburzenia homeostazy tych dwóch mikroelementów mogą przyczyniać się do rozwoju zmian miażdżycowych i nadciśnienia na skutek zaburzeń w gospodarce lipidów i węglowodanów4. Miedź i cynk odgrywają rolę w aktywności dysmutazy ponadtlenkowej, będącej kluczowym komponentem ochrony membran komórkowych przed stresem oksydacyjnym3.
Bibliografia:
- Bost M., Houdart S., Oberli M., Kalonji E., Huneau J.F., Margaritis I. Dietary copper and human health: current evidence and unresolved issues. Journal of Trace Elements in Medicine and Biology 2016, 35, 107-115.
- Denover D., Masaldan S., La Fontaine S., Cater M.A. Targeting cooper in cancer therapy: “Copper that cancer”. Metallomics 2015, 7(11), 1459-1476.
- Tomlinson D.J., Socha M. T., Frain J.M. Role of trace minerals In the immune system. Penn State Dairy Cattle Nutrition Workshop, 2008, 39-52.
- Dzięgielewska-Gęsiak S., Maćkowiak K., Wysocka E., Troliński L. Stężenie miedzi i cynku w surowicy osób w podeszłym wieku z nadciśnieniem tętniczym. Nowiny lekarskie 2013, 82 (1), 9-18.