BADANIA NAUKOWE
Kwercetyna (quercetrin)
Kwercetyna jest naturalnie występującym związkiem wielkopierścieniowym aromatycznym należącym do flawanoli. Występuje w czystej formie, jest glikozylowana jedną bądź dwiema cząsteczkami glukozy lub w połączeniu z rutynozą (powstaje wtedy rutyna, znana również jako witamina P)1. Kwercetyna w znaczących ilościach występuje w cebuli, kaparach, ostrej papryczce, jabłkach i czerwonym winie2,3. W ostatnich latach zainteresowanie tym flawanoidem gwałtownie wzrasta, głównie ze względu na potencjalne korzyści zdrowotne2 przy zminimalizowanym ryzyku efektów ubocznych w dawkach do 100 mg na dobę. Kwercetyna posiada zdolność do modulowania szlaków sygnałowych w komórkach, pozwalając na skuteczną prewencję i inhibicję reakcji zapalnych2. Liczne badania naukowe wykazały, że związek ten ma szeroki zakres aktywności farmakologicznych, jak przeciwutleniającą, przeciwzapalną, przeciwbakteryjną, antyalergiczną1,3. Kwercetyna jest uznawana za jeden z najsilniejszych przeciwutleniaczy, dzięki zdolności do skutecznego zmiatania wolnych rodników oraz wiązania jonów metali przejściowych4. Co więcej, zwiększa poziom glutationu i chroni lipidy przed peroksydacją (np. frakcję LDL – tzw. złego cholesterolu, barierę lipidową w mózgu), a tym samym przyczynia się do ochrony organizmu przed chorobami sercowo-naczyniowymi i neurodegeneracyjnymi1. Znany jest też korzystny wpływ kwercetyny i jej pochodnych na kondycję erytrocytów u osób palących papierosy5.
Coraz więcej doniesień naukowych skupia się wokół przeciwnowotworowego działania kwercetyny. Podobnie jak w przypadku innych związków z grupy flawonoidów, wykazuje ona aktywność apoptotyczną w stosunku do komórek nowotworowych2. Różne modele in vitro z zastosowaniem kwercetyny pokazują, że działa ona selektywnie, hamując podziały komórkowe oraz indukując śmierć komórek tylko w przypadku nowotworowych linii komórkowych, nie wpływając negatywnie na zdrowe komórki3. Wynika to z aktywnej inhibicji związków odpowiedzialnych za przekazywanie wewnątrzkomórkowych sygnałów, takich jak czynnik NF-B, PI3K oraz kinaz2. Pomimo nie do końca wyjaśnionego wpływu kwercetyny i jej metabolizmu w chorych tkankach, podejrzewa się, że atakuje ona mitochondria komórkowe, prowadząc do zaburzenia metabolizmu i inhibicji wzrostu komórek rakowych6. Udowodniono, że ten flawanoid najskuteczniej działa w nowotworach krwi, mózgu, macicy, płuc, gruczołów ślinowych i czerniaku przy agresywnym przebiegu procesu chorobowego7. Badania prowadzone in vitro na modelu linii komórkowej B16-BL6 mysiego czerniaka, pokazały że w tym wypadku potencjał antyproliferacyjny kwercetyny jest wyższy niż dla leku Tamoxifen, natomiast w modelu in vivo na myszach wykazano redukcję koloni nowotworowych w płucach8. Kolejne badania, skupione wokół raka jajnika u ludzi, ujawniły korzystny wpływ kwercetyny na wyniki leczenia z zastosowaniem leku OVCAR-5 w porównaniu z grupą kontrolną9.
Kwercetyna jest związkiem o szerokim potencjale farmaceutycznym. Pomimo jeszcze niedokładnego poznania mechanizmów jej wchłaniania, aktywności i metabolizmu, badania naukowe prowadzone dotychczas są bardzo obiecujące. Kwercetyna reguluje funkcje komórek na wielu poziomach, równocześnie chroniąc je przed niekorzystnym działaniem otaczającego je środowiska2.
Coraz więcej doniesień naukowych skupia się wokół przeciwnowotworowego działania kwercetyny. Podobnie jak w przypadku innych związków z grupy flawonoidów, wykazuje ona aktywność apoptotyczną w stosunku do komórek nowotworowych2. Różne modele in vitro z zastosowaniem kwercetyny pokazują, że działa ona selektywnie, hamując podziały komórkowe oraz indukując śmierć komórek tylko w przypadku nowotworowych linii komórkowych, nie wpływając negatywnie na zdrowe komórki3. Wynika to z aktywnej inhibicji związków odpowiedzialnych za przekazywanie wewnątrzkomórkowych sygnałów, takich jak czynnik NF-B, PI3K oraz kinaz2. Pomimo nie do końca wyjaśnionego wpływu kwercetyny i jej metabolizmu w chorych tkankach, podejrzewa się, że atakuje ona mitochondria komórkowe, prowadząc do zaburzenia metabolizmu i inhibicji wzrostu komórek rakowych6. Udowodniono, że ten flawanoid najskuteczniej działa w nowotworach krwi, mózgu, macicy, płuc, gruczołów ślinowych i czerniaku przy agresywnym przebiegu procesu chorobowego7. Badania prowadzone in vitro na modelu linii komórkowej B16-BL6 mysiego czerniaka, pokazały że w tym wypadku potencjał antyproliferacyjny kwercetyny jest wyższy niż dla leku Tamoxifen, natomiast w modelu in vivo na myszach wykazano redukcję koloni nowotworowych w płucach8. Kolejne badania, skupione wokół raka jajnika u ludzi, ujawniły korzystny wpływ kwercetyny na wyniki leczenia z zastosowaniem leku OVCAR-5 w porównaniu z grupą kontrolną9.
Kwercetyna jest związkiem o szerokim potencjale farmaceutycznym. Pomimo jeszcze niedokładnego poznania mechanizmów jej wchłaniania, aktywności i metabolizmu, badania naukowe prowadzone dotychczas są bardzo obiecujące. Kwercetyna reguluje funkcje komórek na wielu poziomach, równocześnie chroniąc je przed niekorzystnym działaniem otaczającego je środowiska2.
Bibliografia:
- D’Andrea G. Quercitin: A flavonol with multifaceted therapeutic applications? Fitoterapia 2015, 106, 256-271.
- Chirumbolo S. Quercitin In cancer prevention and therapy. Integrative Cancer Therapies 2012, 12 (2), 97-102.
- Tang S.-N., Singh C., Nall D., Meeker D., Shankar S., Srivastava R.K. The dietary bioflavonoid quercetin synergizes with epigallocatechin gallate (EGCG) to inhibit prostate cancer stem cell characteristics, invasion, migration and epithelial-mesenchymal transition. Journal of Molecular Signaling 2010, 5 (14).
- de Souza R.F., De Giovani W.F. Antioxidant properties of complexes of flavonoids with metal ions. Redox Report 2004, 9, 97-104.
- Begum A.N., Terao J. Protective effect of quercetin against cigarette tar extract induced impairment of erythrocyte deformability. The Journal of Nutritional Biochemistry 2002, 13, 265-272.
- Gorlach S., Fichna J., Lewandowska U. Polyphenols as mitochondria-targeted anticancer drugs. Cancer Letters 2015, 366, 141-149.
- Sak K. Site-specific anticancer effects of dietary flavonoid quercetin. Nutrition and Cancer 2014, 66, 177-193.
- Caltagirone S., Rossi C., Poggi A., Ranelletti F.O., Natali P.G., Brunetti M., Aiello F.B., Piantelli M. Flavonoids apigenin and quercetin inhibit melanoma growth and metastatic potential. International Journal of Cancer 2000, 87 (4), 595-600.
- Shen F., Herenyiova M., Weber G. Synergistic down-regulation of signal transduction and cytotoxicity by triazofurin and quercitin in human ovarian carcinoma cells. Life sciences 1999, 64, 1869-1876.