BADANIA NAUKOWE
Cynk
Cynk jest zaliczany do grupy pierwiastków śladowych, występującym w największej ilości w komórkach. Jego zawartość w organizmie człowieka może sięgać nawet do 2,3g. Rola cynku w ustroju jest niezwykle ważna, ponieważ bierze on udział w wielu procesach komórkowych, w tym proliferacji komórek, reprodukcji, a także spełnia funkcje immunologiczne oraz usuwa wolne rodniki1. Cynk ma istotny wpływ na kod genetyczny, uczestnicząc w naprawie, transkrypcji i translacji DNA oraz będąc składnikiem chromatyny1. W ludzkim organizmie występuje ponad 2000 czynników transkrypcyjnych oraz ponad 3002,3 enzymów stabilizowanych przez jony cynkowe, i które są zaangażowane w funkcje metaboliczne, sygnałowe i regulatorowe we wszystkich komórkach2. Cynk jest więc niezbędny do syntezy białek i DNA, a tym samym do prawidłowych podziałów komórkowych1. Rola cynku jako przeciwutleniacza oraz funkcje ochronne i naprawcze wobec DNA, sprawiają że stężenie tego pierwiastka koreluje z rozwojem nowotworów2.
Suplementacja cynku jest powiązana z obniżeniem stresu oksydacyjnego1,2 oraz poprawą pracy układu odpornościowego3, co tłumaczy jego aktywność przeciwnowotworową. W modelu zwierzęcym zbadano, że niedobory cynku znacząco podwyższają ryzyko zachorowania na raka, m.in. przełyku i języka4,5. Badania nad rakiem głowy i szyi jednoznacznie wskazują, że zbyt niskie stężenie cynku wpływa niekorzystnie na wielkość guza i rozwój kolejnych faz choroby6. Z drugiej strony, wysokie stężenie pierwiastka zapobiega procesom nowotworzenia w przypadku płaskonabłonkowego raka7. Inne badania naukowe donoszą, że cynk wykazuje zdolność do zahamowania podziałów komórek raka okrężnicy8. Badania naukowe prowadzone in vitro pokazują, że cynk posiada aktywność apoptotyczną (powoduje kontrolowaną, zaprogramowaną śmierć komórek) wobec raka, jajników9 i złośliwego guza macicy10.
Cynk jest powszechnie zaangażowany w procesy metaboliczne komórek. Jego odpowiednie stężenie jest niezbędne do pracy wątroby oraz metabolizmu kwasów tłuszczowych, węglowodanów i makroskładników odżywczych. Jest też obecny przy metabolizmie i transporcie witaminy A, m.in. do tkanek łącznych, pośrednio wpływając na kondycję skóry, włosów i paznokci oraz szybkość leczenia ran. Jako pierwiastek zaangażowany w gospodarkę hormonalną u mężczyzn, jest odpowiedzialny za płodność i utrzymanie prawidłowego stężenia testosteronu. Znamienny jest także wpływ cynku na pracę mózgu. Poprzez interakcje z innymi związkami jest zdolny do przenoszenia sygnałów, dzięki czemu poprawiają się funkcje poznawcze. Ponadto, cynk jest niezbędny do aktywacji obszarów mózgu, które przetwarzają informacje z sensorów smaku i zapachu3,11.
Suplementacja cynku jest powiązana z obniżeniem stresu oksydacyjnego1,2 oraz poprawą pracy układu odpornościowego3, co tłumaczy jego aktywność przeciwnowotworową. W modelu zwierzęcym zbadano, że niedobory cynku znacząco podwyższają ryzyko zachorowania na raka, m.in. przełyku i języka4,5. Badania nad rakiem głowy i szyi jednoznacznie wskazują, że zbyt niskie stężenie cynku wpływa niekorzystnie na wielkość guza i rozwój kolejnych faz choroby6. Z drugiej strony, wysokie stężenie pierwiastka zapobiega procesom nowotworzenia w przypadku płaskonabłonkowego raka7. Inne badania naukowe donoszą, że cynk wykazuje zdolność do zahamowania podziałów komórek raka okrężnicy8. Badania naukowe prowadzone in vitro pokazują, że cynk posiada aktywność apoptotyczną (powoduje kontrolowaną, zaprogramowaną śmierć komórek) wobec raka, jajników9 i złośliwego guza macicy10.
Cynk jest powszechnie zaangażowany w procesy metaboliczne komórek. Jego odpowiednie stężenie jest niezbędne do pracy wątroby oraz metabolizmu kwasów tłuszczowych, węglowodanów i makroskładników odżywczych. Jest też obecny przy metabolizmie i transporcie witaminy A, m.in. do tkanek łącznych, pośrednio wpływając na kondycję skóry, włosów i paznokci oraz szybkość leczenia ran. Jako pierwiastek zaangażowany w gospodarkę hormonalną u mężczyzn, jest odpowiedzialny za płodność i utrzymanie prawidłowego stężenia testosteronu. Znamienny jest także wpływ cynku na pracę mózgu. Poprzez interakcje z innymi związkami jest zdolny do przenoszenia sygnałów, dzięki czemu poprawiają się funkcje poznawcze. Ponadto, cynk jest niezbędny do aktywacji obszarów mózgu, które przetwarzają informacje z sensorów smaku i zapachu3,11.
Bibliografia:
- Ho E. Zinc deficiency, DNA damage and cancer risk. Journal of Nutritional Biochemistry 2004, 15, 572-578.
- Prasad A.S., Kucuk O. Zinc In cancer prevention. Cancer and Metastasis Reviews 2002, 21, 291-295.
- Bhowmik D., Chiranjib K.P., Kumar K.P.S. A potential medicinal importance of zinc in human health and chronic disease. International Journal of Pharmaceutical and Biomedical Sciences 2010, 1 (1), 5-11.
- Fong L.Y.Y., Nguyen V.T., Farber J.L. Esophageal cancer prevention in zinc-deficient rats: Rapid induction of apoptosis by replenishing zinc. Journal of the National Cancer Institute 2001, 93 (20), 1525-1533.
- Fong L.Y.Y., Jiang Y., Farber J.L. Zinc deficiency potentiates induction and progression of lingual and esophageal tumors in p53-deficient mice. Carcinogenesis 2006, 27 (7), 1489-1496.
- Prasad A.S., Beck F.W.J., Doerr T.D., Shamsa F.H., Penny H.S., Marks S.C. Nutritional and zinc status of head and neck cancer patients: An interpretive review. Journal of the American College of Nutrition 1998, 17 (5), 409-418.
- Abnet C.C., Lai B., Qiao Y.-L., Vogt S., Luo X.-M., Taylor P.R., Dong Z.-W., Mark S.D., Dawsey S.M. Zinc Concentration in Esophageal Biopsy Specimens Measured by X-Ray Fluorescence and Esophageal Cancer Risk. Journal of the National Cancer Institute 2005, 97 (4), 301-306.
- Jaiswal A.S., Narayan S. Zinc stabilizes adenomatous polyposis coli (APC) protein levels and induces cell cycle arrest in colon cancer cells. Journal of Cellular Biochemistry 2004, 93 (2), 345-357.
- Bae S.N., Lee Y.S., Kim M.Y., Kim J.D., Park L.O. Antiproliferative and apoptotic effects of zinc–citrate compound (CIZAR®) on human epithelial ovarian cancer cell line, OVCAR-3. Gynecologic Oncology 2006, 103 (1) 127-136.
- Bae S.N., Kim J., Lee Y.S., Kim J.D., Kim M.Y., Park L.O. Cytotoxic Effect of Zinc–Citrate Compound on Choriocarcinoma Cell Lines. Placenta, 2007, 28 (1), 22-30.
- Załącznik do Rozporządzenia Komisji (UE) nr 432/2012 z dnia 16 maja 2012 r. ustanawiającego wykaz dopuszczonych oświadczeń zdrowotnych dotyczących żywności, innych niż oświadczenia odnoszące się do zmniejszenia ryzyka choroby oraz rozwoju i zdrowia dzieci.